بازگشت
صرع در کودک و نقش خانواده
رسیدن به تشخیص دقیق
تشخیص صرع در کودکان چالش‌های متفاوتی نسبت به بزرگسالان دارد. بسته به نوع و شدت صرع کودک، علائم برخی از انواع تشنج ممکن است به عنوان یک رویاپردازی بی‌خطر تلقی شود. صرع در کودکان می‌تواند بیماری مرموز باشد. تیم درمانی کودک شما تعدادی از بررسی‌های پزشکی شامل آزمایش، نوار مغز و احتمالاً ام آر آی را انجام می‌دهد. برای ارائه اطلاعات بیشتر و کمک به توسعه یک برنامه درمانی موثرتر، همچنین ممکن است از شما خواسته شود که هنگام تشنج، یادداشت‌های دقیق یا حتی یک فیلم از فرزند خود بگیرید.
داروهای کودکتان را زیر نظر داشته باشید
قرار نیست همه کودکان مبتلا به تشنج تحت درمان با داروهای ضد صرع قرار بگیرند و این تصمیمی است که باید با مشورت پزشک اطفال و متخصص مغز و اعصاب فرزند شما گرفته شود و اگر کودک شما تحت داروی صرع قرار می‌گیرد، برخی از سوالات که باید با پزشک مطرح شود عبارتند از:
- هر چند وقت یک‌بار باید دارو مصرف کند؟
- آیا باید هر روز در زمان مشخصی مصرف کند؟
- اگر مصرف دارو فراموش شد باید چکار کنم؟
- آیا عوارض جانبی بالقوه‌ای وجود دارد؟
اطمینان حاصل کنید که مسئولان مدرسه یا مهدکودک فرزند شما درباره داروی ضد صرع اطلاعات کافی داشته و ترتیبی داده شود که فرزندتان در صورت نیاز، آن را در مدرسه مصرف کند. همچنین بخواهید که مراقبان، کودکتان را در مورد کمک‌های اولیه تشنج آموزش دهند.
از عوامل تشنج‌زا خودداری کنید
فعالیت‌های روزانه فرزند خود را زیر نظر داشته باشید و عوامل محرک تشنج را بنویسید. این عوامل در هر کودک مبتلا به صرع می‌تواند متفاوت باشد، اما برخی از محرک‌های رایج عبارتند از:
- استرس
- فراموشی مصرف دارو
- کمبود خواب
- نورهای جرقه‌زننده و رقص نور
مهم است بدانید که اکثر کودکان مبتلا به صرع هیچ مشکلی در تماشای تلویزیون، مشاهده صفحه کامپیوتر یا انجام بازی‌های ویدئویی ندارند.
علائم هشدار دهنده تشنج را بشناسید
انواع مختلفی از تشنج‌ها وجود دارد که هر کدام از آن‌ها از لحاظ شدت و علائم هشدار دهنده متفاوت هستند. این علائم هشدار دهنده ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خیره شدن بیش از حد
- حرکت پرشی یا پیچشی ( jerking or twitching )
- دوره‌های پلک زدن سریع چشم
- سفت شدن بدن و اندام‌ها
- تنفس سطحی یا تند تند و یا وقفه تنفسی
- بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع
- عدم پاسخ‌دهی به محرک‌های صوتی
- مبهم یا گیج به نظر رسیدن
- از دست دادن هوشیاری
- تکان دادن بیش از حد سر
مثبت اندیش باشید
فرزندان ما به دنبال نشانه‌هایی در مورد نحوه رفتار ما هستند و این حتی در مورد کودک مبتلا به صرع بیشتر صادق است که ممکن است برای مقابله با آن تلاش کنند.
مثبت اندیش باشید و از بحث در مورد هرگونه مشکل مالی یا غیرمالی که صرع فرزند شما بر شما یا خانواده شما می گذارد، اجتناب کنید. نگرش مثبت می‌تواند تأثیر فوق العاده‌ای بر روحیه و دیدگاه کلی فرزند شما در مورد صرع او داشته باشد.
مراقب تغییرات رفتاری یا خلقی باشید
برای برخی از کودکان، صرع و مصرف داروهای ضد صرع ممکن است بر رفتار یا خلق و خوی آن‌ها تأثیر بگذارد. در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، با تیم درمانی فرزند خود مشورت کنید:
- مشکلات کودک یا مشکلات یادگیری او در مدرسه
- تحریک‌پذیری
- طرد شدن از طرف دوستان و خانواده
- بی‌اشتهایی
- جملات نا امیدکننده
- مشکل خواب
از صرع نترسید
تشویق کودک به صحبت در مورد صرع ممکن است به او کمک کند احساس بهتری داشته باشد. علاوه بر این، تشنج و صرع را آشکارا با فرزند و خانواده خود در میان بگذارید. اطمینان حاصل کنید که همه تا آنجا که ممکن است از تشنج آگاه باشند و بتوانند در مواقع ضروری کمک کنند.
فرزندانتان را به انجام فعالیت‌های عادی و روزمره تشویق کنید
اجازه دهید فرزند شما کودکی کند. فرزند خود را تشویق کنید تا آنجا که ممکن است با سایر کودکان ارتباط اجتماعی داشته و در فعالیت‌هایی که مورد تایید متخصص اطفال و متخصص مغز و اعصاب است، شرکت کند. بر کارهایی که فرزند شما می‌تواند انجام دهد، تمرکز کنید و او را تشویق کنید تا در زندگی مشارکت فعال داشته باشد. ابتلا به صرع ممکن است محدودیت‌هایی ایجاد کند اما به طور کلی، فرزند شما باید بتواند در اکثر فعالیت‌ها شرکت کند.
بدانید که صرع فرزند شما می‌تواند در طول زمان تغییر کند
در بسیاری از موارد، کودکان با ورود به دوران نوجوانی از صرع رها می‌شوند. اگر فرزند شما داروی صرع مصرف می‌کند و چندین سال بدون تشنج بوده است، تیم درمانی فرزند شما ممکن است پیشنهاد کند که مصرف دارو را به آرامی متوقف کنید.
برای خودتان وقت بگذارید
شما به عنوان والدین یا سرپرست کودک مبتلا به صرع، همه چیز را می‌توانید تغییر دهید اما به خودتان فرصت دهید و همه مسوولیت‌ها را برعهده خودتان نگذارید. از دیگران هم کمک بخواهید تا از فرسودگی شغلی که هم بر شما و هم بر فرزند شما تأثیر می‌گذارد جلوگیری کنید.
به قلم دکتر مهیار نوربخش
منتشر شده در مجله صرع و سلامتی، شماره 73
