امروزه در درمان صرع تنها به جنبه درمان و کنترل تشنجها پرداخته نمیشود ودر حقیقت درمان کوموربیدیته های همراه صرع از اهمیت بسیاری برخوردار است بطوریکه گفته میشود درمان صرع بدون درمان موارد همراه درمانی ناقص میباشد و نمیتواند کیفیت زندگی فرد را بهبود ببخشد

یکی از مهمترین کوموربیدیته های همراه بیمار مبتلا به صرع اختلالات روانپزشکی هستند و شایعترین اختلال روانپزشکی همراه افسردگی است . افسردگی شیوع بسیار بالایی در بین بیماران مبتلا به صرع دارد بطوریکه از هر چهارنفر یک نفر مبتلا به افسردگی میباشد

رابطه بین افسردگی و صرع یک رابطه دو جانبه و دوسویه میباشد . بطوریکه هر کدام از آنها تاثیر تشدیدکننده روی دیگری دارند . اگر تشنجات فرد مبتلا به صرع درمان نشود میزان و شیوع افسردگی در وی بالا میرود و اگر افسردگی وی درمان نشود و مزمن شود بر کنترل تشنجها و کیفیت زندگی اثر نامناسب دارد

رابطه بین افسردگی و صرع رابطه ای طولانی مدت است و به نظر این رابطه رابطه ای موقتی نمیباشد بنابراین یک فرد مبتلا به صرع این افسردگی را مدتها میتواند با خود داشته باشد بخاطر همین است که ILAE توصیه به غربالگری افسردگی در هر بار ویزیت بیماران به پزشکان میکند بطوریکه پزشکان با ابزارهای غربالگری موجود غربالگری را انجام دهند

نکته ای که در مورد افسردگی در این بیماران وجود دارد این است که معمولا این علایم خلقی اتیپیک هستند بنابراین نمیتوان آنها را در زمره طبقه بندیهای روتین بیماران زوانپزشکی مثل DSM طبقه بندی کرد . از طرفی بایستی همیشه این نکته را در نظر داشت که علایم روانپزشکی در یک فرد مبتلا به صرع میتواند جزیی از خود پروسه تشنج یا درمان آن باشد و ارتباطی به کوموربیدیته بودن آن نداشته باشد برای مثال میتوان این علایم را بصورت زیر تقسیم بندی کرد

علایم خلقی اینترایکتال : اینها علایمی هستند که در بین حملات تشنج وجود دارند و معمولا علایمی مثل اضطراب و افسردگی هستند و فرد حالت دیسفوریک دارد

علایم خلقی پری ایکتال : علایمی مانند اضطراب و ترس هستند که در قبل یا در جین تشنج اتفاق می افتند و در حقیقت جزِی از پروسه تشنج محسوب میشوند و با درمان و کنترل تشنجات قاعدتا از میزان آنها کاسته میشود

سایکوز پست ایکتال : در افرادی که تشنجات متعدد تونیک کلونیک ژنرالیزه کنترل نشده دارند بمرور بعد از چند تشنج میتواند علایم سایکوتیک بوجود بیاید و بنابراین با درمان مناسب صرع از بار این علایم کاسته میشود

Forced Normalization ( Alternate Psychosis ) : زمانی است که با علت و پاتولوژی نامعلوم فرد درمان مناسب صرع را انجام میدهد و تشنجات کنترل میشود و از نظر الکتروفیزیولوژی هم نوار مغز کامل کنترل میشود اما فرد دچار علایم سایکوز میشود

بنابراین پزشک در بررسی و درمان علایم افسردگی و روانپزشکی فرد مبتلا به صرع با چالشهای بیشتری لز یک فرد معمولی مبتلا به افسردگی مواجه است و یکی از این چالشها در انتخاب داروی مناسب نیز نهفته است . همانطور که مشخص است بعضی از دازوهای ضد تشنج مانند لوتیراستام یا توپیرامات یا فنوباربیتال یا پرامپنل خاصیت تشدید کننده این اختلالات خلقی را دارند بنایراین بایستی در بکار بردن آنها ملاحظاتی را پزشک معالج مد نظر قرار دهد و از طرفی بعضی داروهای ضد افسردگی هم میتوانند آستانه تشنج را تغییر دهند بنابراین بایستی بیار در انتخاب داروی مناسب دقت کرد

در هر صورت ویزیت و درمان بیمار مبتلا به صرع پروسه ای است که گاهی نیاز به کار مولتی دیسیپلینری و چند تخصصی دارد و بایستی چندین پزشک با هکاری یکدیگر اینکار را انجام دهند و همچنین گاهی ظرافتهای پیچیده ای نیز دارد از جمله اینکه گاهی بعضی از گروههای مبتلا به صرع به راحتی نمیتوانند از علایم خلقی خود صحبت کنند مانند افرادی که عقب ماندگی ذهنی دارند یا کسانی که افراد مبتلا به دمانس و این مورد به پزشک این هشدار را میدهد که در ویزیت این بیماران دقت بیشتری را بایستی اعمال کنند

کنگره نورولوژی سال 1402